روش مطالعه درس جامعه‌شناسی
جامعه‌شناسی یکی از دروس مهم رشته انسانی است. دانش‌آموزان در این درس، هم در کنکور سراسری و هم در امتحانات نهایی عملکرد بالا و مطلوبی دارند. بنابراین کسب نمره و درصد بالا در این درس می‌تواند به کسب نتیجه مطلوب در کنکور کمک شایانی کند. یکی از دلایل ضعف دانش‌آموزان درس، عدم آشنایی با روش مطالعه آن است. از این رو، در این مقاله به بررسی روش مطالعه درس جامعه‌شناسی می‌پردازیم.
در یک نگاه کلی می‌توانیم دروس رشته انسانی را به دو طبقه تقسیم کنیم. دروس متنی و دروس تحلیلی. در این میان، درس جامعه‌شناسی یک درس متنی محسوب می‌شود. دروس متنی روش مطالعه خاص خود را دارند. در یکی از محتواهای ویدئویی به معرفی روش مطالعه دروس انسانی پرداخته‌ایم و در اینجا تفاوت دروس متنی و تحلیلی را بررسی نخواهیم کرد. در این مقاله، ریزه‌کاری‌های مطالعه درس جامعه‌شناسی را به‌عنوان یک درس متنی مرور خواهیم کرد.
یکی از استعاره‌های کاربردی برای معرفی روش مطالعه دروس متنی، استعاره ساختن یک آپارتمان است؛ گویی با مطالعه هر درس از هر کتاب، یک آپارتمان در ذهن خود می‌سازید. اولین گام در ساختن یک آپارتمان، پی‌ریزی اسکلت‌بندی آن است. به‌همین شکل، برای مطالعه موثر و عمیق درس جامعه‌شناسی نیز باید پیش از مطالعه درس، تصویری کلی از چارچوب درس داشته باشید. بنابراین در اولین مرحله، با یک نگاه اجمالی کل درس را بررسی کنید. هدف این مرحله صرفاً این است که چارچوب درس را متوجه شوید. نیاز نیست کل درس خوانده شود. بلکه باید این موارد را بررسی کنید:
بعد از اینکه چارچوب کلی درس در ذهن شما ساخته شد، آماده هستید تا یادگیری عمیق را شروع کنید و وارد مرحله دوم شوید!
یکی از راه‌های مفید برای داشتن یادگیری عمیق، طرح کردن سوال است. در این مرحله باید دو نوع سوال از خود بپرسید:
دسته اول، یعنی سوالات یادگیری، به شما کمک می‌کند ذهنتان را برای یادگیری اطلاعات جدید، آماده و کنجکاو کنید. واقعیت این است که ذهن ما تنها زمانی یک موضوع را عمیقاً یاد می‌گیرد که نسبت به آن کنجکاو باشد. بنابراین با پرسیدن سوالاتی که در تصویر زیر مطرح شده‌اند، خود را برای یادگیری عمیق آماده کنید.
از طرف دیگر، سوالات انگیزشی نقش دیگری دارند. این سوالات کمک می‌کنند با انگیزه و انرژی بیشتری درس بخوانید. سعی کنید پیش از شروع هر جلسه مطالعه (برای تمامی دروس جامعه‌شناسی)، به این سوالات پاسخ دهید. این کار باعث می‌شود بین مطالعه اینجا و اکنون شما و هدف نهایی‌تان ارتباطی معنادار برقرار شود.
در این مرحله، درس را از ابتدا تا انتها با دقت بخوانید و همزمان، آن را برای خودتان توضیح دهید. برای انجام بهتر این کار، تصور کنید یک دانش‌آموز از رشته ریاضی روبروی شما نشسته است. او چیزی از مطالب جامعه‌شناسی نمی‌داند. حالا شما باید مفاهیم را با زبان ساده و قابل‌فهم به او توضیح دهید.
نکته مهمی که در این مرحله باید به آن توجه کنید، تنظیم سرعت مطالعه با توجه به دشواری هر پاراگراف است. اگر با پاراگرافی دشوارروبه‌رو شدید، سرعت خواندنتان را کم کنید و بیشتر تأمل کنید. اما اگر بخش ساده‌ای را می‌خوانید، می‌توانید با سرعت بیشتری پیش بروید.
در این مرحله، یک بار درس را با سرعتی بسیار بیشتر از مرحله قبل مرور کنید. این مرور نیاز به دقت بالا ندارد. تنها کافی است نکات مهم و اصلی را به‌سرعت مرور کنید. هدف از این مرور سریع، تثبیت مطالب در ذهن و افزایش ماندگاری آن‌ها است.
جمع‌بندی
